Er heerst nog veel onduidelijkheid rond het wat en hoe van werkgeluk. Tijd om eens grondig te onderzoeken wat werkgeluk (niet) is en waarom je het beter ernstig neemt.
Wat is werkgeluk?
Het formuleren van een objectieve definitie van werkgeluk kan best een uitdaging zijn. Je gelukkig voelen op het werk is immers een combinatie van verschillende componenten en beïnvloedende factoren waar een subjectieve evaluatie van gemaakt. Verschillende mensen zullen verschillende invalshoeken meenemen en zullen van andere dingen gelukkig worden. Bij rondvraag over wat iemand gelukkig doet voelen op het werk, zijn enkele van de meest geciteerde elementen: je werk graag doen, kunnen genieten van een goede balans tussen werk en privé, leuke collega’s, heel veel vrijheid en flexibiliteit hebben, zich geapprecieerd weten,…
Om meer uitgebreid te omschrijven wat werkgeluk precies is, staan we even stil bij wat werkgeluk vooral niet is.
Werkgeluk is niet hetzelfde als job tevredenheid
We spreken over werktevredenheid als we het hebben over een goed betaalde job die mee zorgt voor een fijn gezinsleven. We beginnen best aan de basis: werktevredenheid gaat over het salarispakket, de arbeidsvoorwaarden, de werkplek, de infrastructuur, de IT ondersteuning,… Dit zijn stuk voor stuk belangrijke factoren die bepalen hoe iemand tegen een (potentiële) job aankijkt.
Dergelijke elementen zitten vaak ingebed in de bedrijfscultuur en zijn als individuele werknemer meestal te nemen of te laten. Net daarom is het belangrijk om als werknemer een goede keuze te maken voor een bedrijf dat qua cultuur en omgeving bij je past, zodat de relevante basisbehoeften vervuld kunnen worden. Als dit lijstje aan werktevredenheidsfactoren kan afgevinkt worden, en iemand dus tevreden kan zijn op het werk, betekent dat echter nog niet dat deze persoon ook gelukkig is op het werk. Werktevredenheid is een broodnodige voorwaarde voor werkgeluk, maar er zijn meer componenten nodig om te kunnen toewerken naar meer werkplezier, engagement, motivatie, enzoverder.
Werkgeluk staat niet gelijk aan welzijn op het werk
Dankzij de inspanningen van onze overheid is er ondertussen steeds meer aandacht voor het bevorderen van het welzijn van werknemers, onder andere rond preventie en bescherming op het werk, zowel op fysiek, mentaal als op psychosociaal vlak.
Enerzijds worden er doelstellingen en een aanpak geformuleerd voor het vermijden van risico’s en het oplossen van problemen wanneer deze zich stellen. Daarnaast begrijpen we als samenleving ook steeds beter wat de nefaste gevolgen van te veel negatieve stress en een te hoge werkdruk kunnen zijn. Zo zien we de laatste jaren, naast de curatieve aanpak, ook steeds meer proactieve initiatieven opduiken. Er wordt steeds meer geïnvesteerd in gezondheid en beweging op de werkvloer, en wordt dit onderwerp niet meer enkel onder de privésfeer ingedeeld.
Deze positieve evoluties brengen ons een extra stap dichter bij werkgeluk, maar er is daarnaast nog veel meer mogelijk! Verschillende organisaties verslikken zich soms bij het invoeren van enkel losse, sporadische welzijnsinitiatieven. Deze hebben zonder twijfel een positieve impact en kunnen zeker tot een boost in de werksfeer leiden, maar vaak enkel met een effect op korte termijn. Zo laat men de kans liggen om op een doordachte manier een strategisch welzijns- of gezondheidsbeleid uit te tekenen dat op langere termijn doorwerkt. Ook de mogelijkheden om het gevoerde beleid goed af te stemmen op de cultuur en de doelstellingen van de organisatie is een meerwaarde die gemist kan worden door het geheel niet strategisch aan te pakken.
En zelfs hier houdt het nog niet op. Samen met het puzzelstukje ‘werktevredendheid’, heb je met vitaliteit en welzijn op het werk nog slechts twee bouwstenen van werkgeluk genoemd. We kunnen daarnaast nog een reeks andere knopjes identificeren om aan werkgeluk te sleutelen.
Wat is werkgeluk dan wel?
Werkgeluk is in eerste instantie een onderdeel van ons geluksgevoel in het algemeen. Op basis van cijfers uit het UGent Geluksonderzoek, kunnen we inschatten dat onze job ongeveer 18% van ons geluk uitmaakt. Geen onbelangrijke pijler, dus. Hoe we ons voelen bij onze job heeft een belangrijke weerslag op hoe gelukkig we zijn in het algemeen.
Op internationaal vlak verschijnt de laatste jaren steeds meer materiaal rond “happiness at work”. Ook in België is het thema werkgeluk eindelijk in opmars. Het begrip verlaat stilaan de wollige hoek en wordt door alsmaar meer bedrijven als een acceptabel streefdoel geïdentificeerd.
Gebaseerd op de Deense definitie van “arbedjsglæde” kunnen we werkgeluk omschrijven als “een gevoel van welbevinden als gevolg van het feit dat we ons goed voelen bij het werk dat we verrichten, en omdat we ons betrokken voelen bij een welbepaalde professionele taak”.
Werkgeluk is dan ook een gedeelde verantwoordelijkheid tussen werkgever en werknemer. Enerzijds is het aan de organisatie om een kader te scheppen waar het werkgeluk van uiteenlopende individuen kan geoptimaliseerd worden en waar het thema überhaupt kan en mag aangekaart worden. Met andere woorden, het is aan de onderneming om een omgeving te scheppen waar ruimte is voor zaken zoals autonomie, verantwoordelijkheid, persoonlijke groei en positieve relaties. Anderzijds is het natuurlijk ook aan de werknemer zelf om actief te werken aan het eigen werkgeluk, en dat van de collega’s en actie en verantwoordelijkheid te nemen op die gebieden waar zij zelf invloed op hebben.
Waarom werken aan werkgeluk?
Werkgeluk is niet alleen aantrekkelijk en belangrijk voor het geluksgevoel van het individu. Er is ook wel degelijk een Return On Investment voor leidinggevenden en organisaties. Werken aan werkgeluk is het tegengif voor allerlei hedendaagse uitdagingen op de werkvloer, zoals absenteïsme (onder meer door de vele stress gerelateerde aandoeningen en een heuse burn-out epidemie), dalende productiviteit en zwakke motivatie en engagement.
De cijfers in België zijn ondertussen alarmerend geworden: 64% van de werknemers ervaart stress op het werk (Securex), 72% vindt zijn job niet zinvol (AMS), 73% van de Belgische werknemers voelt zich niet geëngageerd en 17% is zo gedemotiveerd dat ze zelfs de organisatie (stiekem) tegenwerken (Gallup), 51% heeft regelmatig een negatief gevoel op het werk (Agilitas), 21% voelt zich moedeloos en 26% is verdrietig, angstig, kwaad of verontwaardigd op het werk (HIP-Consult),…
Werkgeluk als kostenpost of investering?
En inderdaad, werken aan werkgeluk vraag tijd en middelen. Dit mag echter niet enkel als een kostenpost weggeschreven worden. Het gaat om een investering die een meetbare financiële return oplevert voor de bedrijven. In verschillende landen timmeren steeds meer organisaties hard aan de weg wat werkgeluk betreft, en zij rapporteren stuk voor stuk positieve resultaten. Werken aan werkgeluk heeft immers een brede én meetbare impact. Om een greep te geven uit het scala aan mogelijke positieve effecten:
- Gelukkigere werknemers zorgen voor beter presterende teams met een betere verstandhouding, hechtere samenwerking, sterkere relaties met klanten en leveranciers,…;
- Werknemers die gelukkig zijn, zijn creatiever, productiever, efficiënter, meer geëngageerd en meer betrokken,…;
- Gelukkige medewerkers zijn optimistischer, energieker, veerkrachtiger, zijn beter gewapend om met stress om te gaan, maken minder fouten, hebben minder ongevallen en worden minder vaak ziek.
- …
Hoe werk je aan werkgeluk?
Ondertussen mag het dan wel duidelijk zijn dat werkgeluk een interessante doelstelling voor organisaties kan zijn. Maar hoe pak je dat aan? Waar moet je starten en wat moet je precies doen?
Werken aan werkgeluk gebeurt door aan meerdere bouwstenen te werken die elk op zich een goede fundering nodig hebben. De beste aanpak: Enkele belangrijke pijlers op een strategische manier en stap voor stap aansnijden. Een strategische aanpak zorgt voor structuur en rendement en kan je onder andere deze voordelen zien:
- Je kan aan die bouwstenen werken die het beste aansluitend bij de bedrijfscultuur en visie en de missie van de organisatie. Zo maak je meteen de juiste keuzes uit het zeer grote aanbod aan welzijns- en werkgelukactiviteiten.
- Met een plan van aanpak op (middel)lange termijn vermijd je te vervallen in losse en vrijblijvende initiatieven.
- Met oog voor de juiste prioriteiten wordt je niet overweldigd of verleid om aan àlle pijlers tegelijk te werken, of om meteen voor de kers op de taart te gaan zonder de belangrijkste fundament eerst te verankeren.
- Met betrokkenheid en steun van alle lagen van de organisatie heb je de beste kans op slagen. Hier heb je dus nood aan authentieke ambassadeurs, zowel onder het uitvoerend personeel als onder het high level management, die in de werkgelukstrategie geloven en ze ten volle ondersteunen.
- Zoals bij elk project haal je de beste resultaten door het startpunt en de noden in kaart te brengen, de vooruitgang te meten, te evalueren en bij te sturen waar nodig.
Meer weten?
Wil je weten hoe werkgeluk jouw resultaten naar een hoger niveau kan tillen? Wens je concreet en meer uitgebreid te ontdekken op welke uiteenlopende vlakken je kan werken aan werkgeluk binnen jouw onderneming of voor jouw team? Wil je weten welke werkgeluk componenten het meest resultaat kunnen opleveren? Wil je alles weten over hoe je een werkgeluk strategie maakt op maat van de uitdagingen in jouw organisatie?
Bezoek onze website of neem contact met ons op.
