Werkgeluk en welzijn op het werk zijn essentiële pijlers voor een gezonde en productieve organisatie. Uit recent onderzoek blijkt echter dat losse, individuele welzijnsinterventies, zoals mindfulness training, ademhalingstechnieken, stressmanagement workshops en lunchyoga niet de gewenste effecten hebben.
Wat is er precies aan de hand en met welke cruciale inzichten kunnen organisaties welzijnsinterventies te ontwerpen die wél werken?
Tip 1: Vermijd losse flodders
Losstaande, eenmalige activiteiten dragen nauwelijks bij aan het welzijn van medewerkers, tenzij ze ingebed zijn in een breder welzijnsbeleid dat aansluit bij de bedrijfscultuur, organisatiestructuur en teamdynamiek.
Een eenmalige stressworkshop organiseren terwijl structurele problemen zoals werkdruk, toxische stress of burn-out onopgelost blijven, kan voelen als een pleister op een open wonde. Medewerkers krijgen misschien een moment van ademruimte, maar zonder een diepgaandere aanpak blijven ze overbelast. Soms kan een alleenstaande workshop zelf averechts uitpakken omdat zo’n sessie medewerkers plots confronteert met hoe overbelast ze werkelijk zijn, zonder dat er een vangnet is. Kortom, als er geen structurele (top-down) oplossingen voorzien worden én medewerkers geen tools hebben om effectief met de negatieve stress om te gaan, zal deze – goedbedoelde – welzijnsinterventie helaas niets aan de situatie veranderen.
Wat wel werkt? Een bredere aanpak op meerdere niveaus:
- Individueel: geef medewerkers autonomie en de juiste tools om met stress om te gaan.
- Teamniveau: creëer een veilige omgeving waarin stress en werkdruk bespreekbaar is.
- Organisatiebreed: stuur op realistische werkdruk, psychologische veiligheid en leiderschap dat welzijn serieus neemt.
Tip 2: Wat wel werkt? Ga voor een breder kader
We zien gelukkig ook voorbeelden van interventies die wél succesvol zijn: door bijvoorbeeld over te stappen van ad-hoc workshops naar een structurele welzijnsaanpak met een breder gemeenschappelijk kader waarin ondersteunende tools en tips én open communicatie centraal staan voor een krachtig draagvlak. Door daarnaast bijvoorbeeld ook duidelijke afspraken te maken over zelfzorg en ondersteuning, worden teams aangemoedigd om niet alleen voor zichzelf, maar ook voor elkaar te zorgen, en bijvoorbeeld signalen van negatieve stress bespreekbaar te maken.
Het geheim van een grotere slaagkans? De verankering op meerdere niveaus:
– Individueel: medewerkers kregen autonomie en praktische tools om met stress om te gaan.
– Teamniveau: er ontstond een veilige omgeving waarin stress en werkdruk bespreekbaar werden.
– Organisatiebreed: het beleid zette in op realistische werkdruk, psychologische veiligheid en leiderschap dat welzijn serieus nam.
Wanneer initiatieven aansluiten bij wat er écht op de werkvloer speelt en ze medewerkers helpen bij het benutten van hun volledige potentieel, zal het effect duurzaam zijn: minder stress, meer veerkracht en een verhoogde productiviteit.
Tip 3: Over verplichtingen en eenzijdige verantwoordelijkheid
Tot slot is niet alleen de inhoud van welzijnsinitiatieven belangrijk, maar ook de manier waarop ze worden geïmplementeerd en de onderliggende boodschap die ze uitdragen. Er is een fundamenteel verschil in betrokkenheid tussen initiatieven die voortkomen uit een oprechte zorg voor medewerkers en activiteiten die vooral worden opgelegd of waarbij de verantwoordelijkheid volledig bij de medewerker wordt gelegd.
Te vaak horen we nog dat welzijnsinitiatieven worden gepercipieerd als: “Hier is wat informatie, zorg goed voor jezelf, dan ben je straks weer productiever voor ons.” Dit soort aanpak leidt niet tot meer welzijn, maar eerder tot frustratie. Medewerkers die verplicht een mindfulness-sessie moeten volgen terwijl een lange to do lijst op hen ligt te wachten, of ze gedwongen worden om hun lunchpauze in te ruilen voor een welzijnsworkshop, zullen zich eerder extra gestrest voelen dan opgelucht of ondersteund. Als er daarna ook nog eens impliciet verwacht wordt dat ze productiever zijn omdat hun “veerkracht geboost” zou zijn, slaat de balans volledig door.
Hoe kan het anders? Door welzijnsinitiatieven te integreren in de dagelijkse werkcontext en ze niet als losse verplichtingen of snelle checklist items te presenteren. Wanneer een korte yogales écht een moment is om los te koppelen, er ruimte is om de workload bespreekbaar te maken, en teams samen met leidinggevenden zoeken naar structurele oplossingen, dan draagt zo’n initiatief wél bij aan een gezonder evenwicht. Pas wanneer welzijnsbeleid de werkomgeving en werkcultuur meeneemt, heeft het een duurzame impact.
Nog meer inspiratie?
In de podcast & videoreeks “SOS Werkgeluk” brengen we korte episodes waarin we op zoek gaan naar concrete tips omtrent een specifieke uitdaging rond welzijn of werkgeluk.
Heb je iets meer tijd? Dan kan je terecht in onze Try a Different Angle Podcast, waarin we dieper ingaan op werkgeluk hero cases en sterke welzijnsinitiatieven van specifieke organisaties.
