Vandaag is het moeilijker dan ooit om aan een carrière als leidinggevende te beginnen. Naast de verhoogde psychosociale risico’s die corona heeft losgemaakt, heeft ook de hybride werkomgeving een impact. Zo is de spontaniteit van sociale interacties, mentorschap en coaching voor jonge leiders op de werkvloer zo goed als verdwenen. Deze afwezigheid van steun – zowel op het werk als daarbuiten – staat natuurlijk in schril contrast met de realiteit lang vóór de pandemie. Startende leidinggevenden kregen toen immers veel meer kansen om sterkere netwerken van collega’s en steunpunten op het werk te ontwikkelen. Laat dat sociale vangnet nu net cruciaal zijn om zelf als leidinggevende het hoofd boven water te kunnen houden. Omgaan met toxische stress en burn-out wordt dus een pak moeilijker als je je minder sterk omringd weet of voelt.
Om startende leidinggevenden te ondersteunen op dit vlak, delen we graag een aantal strategieën die burn-out kunnen helpen bestrijden.
1. Maak tijd om te ontspannen
Rust is iets wat elke dag nodig is om productief te blijven en een burn-out tegen te gaan. Bouw bewust momenten in je routine in om je energie terug aan te vullen, even tot rust te komen en ontspanning te ervaren. Noteer deze momenten in je gaten als “afspraak met jezelf”. Zie deze gaten als “hersteltijd” – lege plekken in je agenda die je in staat stellen om weer fris en gemotiveerd aan het werk te gaan. Ze maken dus wezenlijk deel uit van je job, quoi!
Door actief werk te maken van jouw rust, geef je aan je medewerkers ook onmiddellijk het goede voorbeeld. Dankzij jouw “leading by example”, zullen je directe collega’s aangemoedigd worden om ook op zoek te gaan naar een gezond(er) evenwicht tussen werk en privéleven. Mensen aansporen om tijdens de dag pauzes te nemen is absoluut the way to go. Zelf regelmatig pauzeren kan helpen, net als een teamlunch organiseren of het gebruik van pauze-vriendelijke apps stimuleren zoals bijvoorbeeld de Donut-app die werknemers die elkaar niet goed kennen aan elkaar koppelt en hen uitnodigt om elkaar te ontmoeten voor koffie, lunch of een donut.
2. Overwin de (vaak onbewuste) drang om te micromanagen
Als manager is het jouw verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat alles soepel verloopt. In het begin voel je meer dan waarschijnlijk de druk om jezelf te bewijzen en alles goed te doen. Meestal hebben je prestaties als medewerker je immers gebracht tot waar je nu bent.
Vergeet hierbij vooral niet dat “goed” geen synoniem is van “perfect”. Perfectie nastreven is een goede individuele eigenschap wanneer dit in gezonde mate gebeurt, maar als leider kan een perfectionistische instelling leiden tot schadelijk gedrag zoals micromanagement. Dit is problematisch omdat uit onderzoek blijkt dat micromanagement het risico op burn-out verhoogt, niet alleen bij werknemers maar ook bij de baas die micromanaget. Beide partijen dreigen immers buitensporig veel uren te werken, niet tot rust te kunnen komen en last te krijgen van stress en angst.
Jouw rol als leider is om andere mensen te geven wat ze nodig hebben om goed te presteren. Van je team verwachten dat ze zich houden aan onrealistische standaarden van uitmuntendheid kan hen eerder demotiveren dan hen stimuleren om het beter te doen. Stel in plaats daarvan andere prioriteiten. Wees duidelijk én realistisch over de kwaliteit van het werk dat je verwacht. Vraag mensen vervolgens wat ze van jou nodig hebben om dat werk zelf te kunnen doen. Het stellen van redelijke doelen zal je team helpen zelfstandiger te worden en zich verantwoordelijk te voelen voor hun taken.
Natuurlijk is de vraag hoe je de valkuil van micromanagement zo goed mogelijk kan omzeilen. Het antwoord op deze vraag luidt als volgt: door het aantal vergaderingen te beperken. Een studie van Harvard Business Review toont aan dat wanneer bedrijven hun aantal vergaderingen met 80% verminderen, de perceptie van werknemers dat ze gemicromanaged worden met 74% afneemt. In plaats van de vaak nutteloze meetings kiezen werknemers voor betere manieren om één-op-één met elkaar in contact te komen, in een tempo dat bij hen past. Hierdoor daalt het risico op stress met 63%, wat het psychologische, fysieke en mentale welzijn van de werknemers natuurlijk verbetert.
Uit dezelfde studie blijkt trouwens ook dat 70% van alle vergaderingen werknemers ervan weerhoudt om al hun taken te voltooien. Het verminderen van het aantal vergaderingen heeft een bijna evenredig effect op het stressniveau van werknemers. Wanneer het aantal vergaderingen met 20% vermindert, daalt het stressniveau van de werknemers met 26%.
Het is dan ook de kunst om als leidinggevende zeer selectief te zijn bij het houden van vergaderingen. Houd alleen vergaderingen als het absoluut noodzakelijk is – om werk dat klaar is te beoordelen, om doelen of beleid te verduidelijken of te valideren, of om werk te delegeren onder je teamleden. Gebruik voor alle andere updates asynchrone tools zoals Slack of e-mail.
3. Leer om hulp te vragen
Om hulp vragen klinkt misschien eenvoudig, maar de meesten van ons weten hoe moeilijk het kan zijn om anderen in vertrouwen te nemen – zeker wanneer je als beginnende leidinggevende het respect van je team probeert te verdienen en/of je het gevoel hebt dat je je moet bewijzen. In de beginfase van je positie als leidinggevende voel je je vaak onzeker of angstig. Dit veroorzaakt stress en zet de deur open voor een burn-out.
Als je voor het eerst in een leidinggevende positie terechtkomt, herinner jezelf er dan aan dat je niet alles hoeft te weten. Ook niet verderop in je managementcarrière trouwens! De kneepjes van het leiderschap en management leren is een proces. Erkennen dat er momenten zullen zijn waarop je het gevoel hebt dat het je te veel wordt of dat je overweldigd wordt, is de eerste stap om hulp te vragen als je die nodig hebt.
Vraag advies aan collega’s, mentoren of je eigen manager als je het moeilijk vindt om je aan te passen aan de eisen van de functie. Doe dit niet alleen voor jezelf, doe het ook voor je team. Werken met iemand die opgebrand is kan de relatie met je directe collega’s onder druk zetten en de productiviteit belemmeren. Bovendien zien we ook hier het effect van leading by example: Als mensen in machtsposities hun problemen toegeven en over hun kwetsbaarheden praten, normaliseert dat dit soort gesprekken voor anderen. Jouw eerlijkheid kan anderen helpen zich veilig genoeg te voelen om zich open te stellen wanneer ze dat nodig hebben – en dit zal een psychologisch veilige ruimte creëren voor iedereen.
Samenvattend kan je dus stellen dat het woord “erkenning” een sleutelrol speelt: beginnende leidinggevenden moeten durven erkennen dat we een moeilijke tijd doormaken. Door je bewust te worden van de beschreven uitdagingen, zelfreflectie te ontwikkelen en gezonde manieren te bedenken om met werkgerelateerde stress om te gaan, kun je burn-out voor jezelf en je team helpen voorkomen.
Artikel geïnspireerd op dit HBR-artikel.
Wil je gericht en duurzaam inzetten op welzijn en werkgeluk in jouw team?
Ontdek alles over een werkgelukbeleid!
