In onze huidige arbeidsmarkt waarin hybride werken, AI en een krappe talentpool de norm zijn, wordt één factor steeds doorslaggevender: werkgeluk. Niet als een vaag ideaal, maar als een strategische noodzaak voor bedrijven die willen groeien, innoveren en talent behouden. Toch bestaat er nog veel verwarring over het begrip werkgeluk en wat het precies inhoudt. Is het een fluffy ideaalbeeld? Of gaat het om een goed salaris, een fruitmand of yoga op kantoor? Of gaat het verder dan dat?
Tijd om de mythen te doorbreken en werkgeluk te definiëren voor wat het werkelijk is: een duurzame sleutel tot gemotiveerde medewerkers, veerkrachtige teams en een succesvolle organisatie. In dit artikel ontdek je wat werkgeluk (niet) is, waarom je het serieus moet nemen en hoe je er strategisch mee aan de slag kunt gaan.
Wat is werkgeluk?
Een objectieve definitie van werkgeluk formuleren is geen eenvoudige taak. “Je goed in je vel voelen op het werk” is immers geen eenduidig concept maar een dynamische mix van verschillende factoren die per individu kunnen verschillen.Wat de ene werknemer energie geeft, kan voor de andere minder belangrijk zijn of ronduit frustrerend zijn. Toch komen bij rondvragen enkele terugkerende elementen naar voren: plezier hebben in je werk, een gezonde balans tussen werk en privé, fijne collega’s, vrijheid en flexibiliteit, en het gevoel geapprecieerd te worden.
Om beter te begrijpen wat werkgeluk precies inhoudt, is het minstens even belangrijk om te benoemen wat het níét is.
Werkgeluk is niet hetzelfde als job tevredenheid
Werktevredenheid en werkgeluk worden vaak in één adem genoemd, maar ze zijn niet helemaal hetzelfde. Werktevredenheid draait om de basisvoorwaarden van een job: een correct salarispakket, goede arbeidsvoorwaarden, een comfortabele werkplek, degelijke IT-ondersteuning en andere praktische faciliteiten. Deze elementen bepalen grotendeels hoe iemand een (potentiële) job beoordeelt en zijn vaak vast verankerd in de bedrijfscultuur.
Dergelijke elementen zitten vaak ingebed in de bedrijfscultuur en zijn als individuele werknemer meestal te nemen of te laten. Net daarom is het belangrijk om als medewerker een goede keuze te maken voor een bedrijf dat qua cultuur en omgeving bij je past, zodat de voor jou relevante basisbehoeften vervuld kunnen worden. Als dit lijstje aan werktevredenheidsfactoren kan afgevinkt worden betekent dat echter nog niet dat deze persoon ook écht gelukkig zal zijn op het werk. Werktevredenheid is een noodzakelijke basis, maar werkgeluk gaat verder. Het vraagt om extra ingrediënten zoals werkplezier, betrokkenheid, motivatie en zingeving.
Werkgeluk staat niet gelijk aan welzijn op het werk
Dankzij overheidsinspanningen en een groeiend bewustzijn krijgt welzijn op het werk steeds meer aandacht. Er worden preventieve maatregelen geformuleerd om risico’s te vermijden en oplossingen voor fysieke, mentale en psychosociale uitdagingen. Daarnaast groeit ook als samenleving het besef over de nefaste gevolgen van negatieve stress en te hoge werkdruk, waardoor steeds meer organisaties, naast de curatieve aanpak, ook steeds pro-actiever werken. Ze kiezen er steeds meer voor om zelg ook te investeren in welzijnsinitiatieven zoals gezondheid en beweging op de werkvloer, en dit onderwerp niet meer alleen in de privé sfeer in te delen.
Een waardevolle evolitie die ons absoluut dichter bij werkgeluk brengt, maar toch is er nog veel meer mogelijk. Veel bedrijven kiezen voor sporadische welzijnsinitiatieven; goedbedoelde one shot acties zonder strategische aanpak. Deze hebben zonder twijfel een positieve impact en kunnen zeker tot een boost in de werksfeer leiden, maar toch zal het effect vaak tijdelijk blijven. Zo laat men de kans liggen om op een doordachte manier een strategisch welzijns- of gezondheidsbeleid uit te tekenen dat op langere termijn doorwerkt én dat aansluit bij de bedrijfscultuur en doelstellingen.
Vitaliteit en welzijn is slechts een tweede stukje van de puzzel. Samen met werktevredenheid vormen deze thema’s een belangrijke basis, maar écht werkgeluk vraagt om meer. Er zijn immers nog andere hefbomen die bijdragen aan meer voldoening, motivatie en engagement op de werkvloer.
Wat is werkgeluk dan wel?
Werkgeluk is een belangrijk onderdeel van ons algemene geluksgevoel. Volgens het UGent Geluksonderzoek bepaalt onze job ongeveer 1/5e van ons totale geluk – een factor die we dus niet mogen onderschatten. Hoe we ons voelen op het werk, heeft impact op de rest van ons leven.
Wereldwijd krijgt “happiness at work” steeds meer aandacht, en ook in België wint het thema jaar na jaar aan belang. Waar het vroeger als een vaag, wollig en idealistisch concept werd gezien, erkennen steeds meer bedrijven het als een strategische prioriteit.
Gebaseerd op de Deense definitie van arbejdsglæde kunnen we werkgeluk omschrijven als “een gevoel van welbevinden dat voortkomt uit het feit dat we ons goed voelen bij het werk dat we verrichten en betrokkenheid die we ervaren bij onze professionele taken.”
Werkgeluk is trouwens een gedeelde verantwoordelijkheid. Werkgevers spelen een cruciale rol door een kader te scheppen waar het thema überhaupt kan aangekaart worden en het werkgeluk van medewerkers, met individuele voorkeuren, geoptimaliseerd kan worden. Met andere woorden, aan de organistie om een werkomgeving te creëren waarin autonomie, verantwoordelijkheid, groei en positieve relaties centraal staan. Maar ook werknemers hebben hierin hun eigen actieve rol: door verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen werkgeluk en een positieve bijdrage te leveren aan de werksfeer en collega’s. Alleen wanneer beide partijen hierin investeren, kan werkgeluk écht tot bloei komen.
Waarom werken aan werkgeluk?
Werkgeluk is niet alleen aantrekkelijk en belangrijk voor het geluksgevoel van het individu. Er is ook wel degelijk een Return On Investment voor leidinggevenden en organisaties. Werken aan werkgeluk is het tegengif voor allerlei hedendaagse uitdagingen op de werkvloer, zoals de stress en burn-out problematiek, absenteïsme, dalende productiviteit, zwakke motivatie en engagement en verloop.
De cijfers in België zijn ondertussen alarmerend:
– 89% van de werknemers ervaart stress op het werk (Page Personnel apr 2024),
– 36.1% van de Vlaamse medewerkers heeft last van problematische stress,
– 33.2% ervaart hoge werkdruk en 23.4% hoge emotionele belasting (SERV okt 2023),
– 1.178.846 werknemers in België (28%) lopen risico op een burn-out (Securex okt 2024).
– Slechts 51.8% van de Vlaamse werknemers hebben ‘werkbaar werk’, (SERV okt 2023),
– Slechts 36% van de werknemers is ‘echt gelukkig’ op zijn werk (Jobat, juni 2024)
– Amper 12% van de Belgische werknemers voelt zich geëngageerd op het werk – 15% is ‘actively disengaged’ en werkt de organisatie zelfs tegen (Gallup juni 2023).
Leestip: Actuele uitdagingen op de werkvloer
Werkgeluk als kostenpost of investering?
En inderdaad, werken aan werkgeluk vraag tijd en middelen. Dit mag echter niet enkel als een pure kostenpost weggeschreven worden, want het gaat om een investering die een meetbare financiële return oplevert voor de bedrijven. In verschillende landen timmeren steeds meer organisaties hard aan de weg en rapporteren stuk voor stuk positieve resultaten. Werken aan werkgeluk heeft immers een brede én meetbare impact. Om een greep te geven uit het scala aan mogelijke positieve effecten:
- Gelukkigere werknemers zorgen voor beter presterende teams met een betere verstandhouding, hechtere samenwerking, sterkere relaties met klanten en leveranciers,…;
- Werknemers die gelukkig zijn, zijn creatiever, productiever, efficiënter, meer geëngageerd en meer betrokken,…;
- Gelukkige medewerkers zijn optimistischer, energieker, veerkrachtiger, zijn beter gewapend om met stress om te gaan, maken minder fouten, hebben minder ongevallen en worden minder vaak ziek.
- …
Leestip: Ontdek een uitgebreid overzicht over de ROI van werkgeluk
Hoe werk je aan werkgeluk?
Dat werkgeluk een waardevolle doelstelling is, staat buiten kijf. Maar hoe zet je de eerste stap? En vooral: hoe zorg je ervoor dat je inspanningen een duurzame impact hebben?
Werkgeluk bouw je op dankzij verschillende pijlers, die elk een sterke fundering nodig hebben. De sleutel tot succes ligt in een strategische, stapsgewijze aanpak. Dit biedt tal van voordelen:
– Aansluiting bij de bedrijfscultuur en visie: Door te focussen op werkgelukinitiatieven die passen bij de missie en waarden van de organisatie, kan je passende keuzes maken uit het grote aanbod aan welzijns- en werkgelukstrategieën.
– Langetermijnimpact in plaats van losse initiatieven: Een strategisch plan voorkomt dat werkgeluk verzandt in vrijblijvende acties zonder lange termijn effect.
– Gerichte prioriteiten in plaats van versnippering: Door duidelijke keuzes te maken, voorkom je dat je je laat verleiden om aan alle pijlers tegelijk te proberen werken, overweldigd raakt of dat je meteen voor de ‘kers op de taart’ gaat zonder een stevig fundament te leggen.
– Breed gedragen engagement binnen de organisatie: wanneer alle lagen van de organisatie betrokken zijn heb je de beste kans op slagen. Dit vraagt om authentieke ambassadeurs, zowel bij het uitvoerend personeel als binnen het management, die het belang van werkgeluk actief uitdragen en ten volle ondersteunen.
– Over doelen, meten en evalueren: Zoals bij elk strategisch project start je best met een grondige analyse: waar sta je nu, wat zijn de noden en waar wil je naartoe? Vervolgens is het cruciaal om vooruitgang te meten, regelmatig te evalueren en waar nodig bij te sturen.
Meer weten?
Wil je weten hoe werkgeluk jouw resultaten naar een hoger niveau kan tillen? Wens je concreet en meer uitgebreid te ontdekken op welke vlakken je kan werken aan werkgeluk binnen jouw onderneming of voor jouw team? Benieuwd welke werkgeluk componenten het meest resultaat kunnen opleveren?
Op basis van ons eigen piramidemodel maken we organisaties bewust van de componenten, opportuniteiten en ROI van welzijn en geluk op het werk.
We reiken oplossingen aan voor zowel organisaties als leidinggevenden en individuele medewerkers omdat we overtuigd zijn van de gedeelde verantwoordelijkheid van de werkgever én de werknemer. We ontwikkelen steeds interventies op maat van de bedrijfscultuur en volgens de prioriteiten en de noden van de organisatie.
Benieuwd hoe wij jou kunnen helpen?
Ontdek onze diensten of thema’s of download onze folder
Meer inspiratie rond het belang van werkgeluk?
Bekijk dan zeker eens onze (in-company) workshops die specifiek op dit topic ingaan.
