Vandaag hoor je de term burn-out zowat overal weerklinken. Je hebt mensen die op het randje staan van een burn-out, huisartsen die een diagnose stellen van burn-out en anderen die een burn-out vermoeden. Er zijn werknemers die thuis zitten door een burn-out, reïntegreerders die terug aan de slag gaan na een burn-out, bezorgde zielen die vooral geen burn-out willen krijgen, stoere binken die no way een burn-out zullen hebben (“is dat niet voor mietjes?”) en fashionista’s die pochen met hun mini-burn-out waardoor ze drie weken op de zetel moesten hangen…
Om maar te zeggen dat de term burn-out zo vaak valt dat het ons misschien de oren uitkomt. Zonder goed te weten waar het nu precies over gaat. Kom hier met dat bos en die bomen – in dit artikel gaan we op zoek naar duidelijkheid!
“Burn-out” wat is dat eigenlijk?
Laat ons er eerst de feiten bij nemen voor we ons wagen aan een burn-out definitie.
Eerste feit: burn-out is geen modefenomeen van de eenentwintigste eeuw. De symptomen van burn-out zagen we reeds in de negentiende eeuw opduiken toen de Amerikaanse neuroloog George Miller Beard de term “neurasthenie” definieerde als een verzamelnaam voor onbegrepen klachten die doen besluiten dat het zenuwstelsel van die persoon te zwak is voor wat de persoon allemaal meemaakt. Het kan geen toeval zijn dat deze term het licht ziet ten tijde van de industriële revolutie: verandering brengt heel wat uitdagingen voor het zenuwstelsel met zich mee…
Nog een feit: de wetenschap beroept zich tot op vandaag op de tools die Christina Maslach in 1976 ontwikkelde om een gefundeerde diagnose van burn-out te kunnen stellen. Je kan je natuurlijk de vraag stellen hoe relevant die tool nog is. Is onze realiteit ondertussen niet ontzettend veranderd? Maart 2019 brengt in dit kader een fijne stip op de horizon: de KU Leuven brengt met de “burn-out assessment tool” (BAT) een nieuw metingsinstrument op de markt.
Laatste feit: burn-out brengt, naast een mentale en sociale impact, ook heel wat fysieke uitdagingen met zich mee. Door een complete uitputting van het systeem raakt de burned out mens letterlijk helemaal opgebrand wat zich vertaalt in verlies van synaptische functies. Verlies klinkt nooit goed natuurlijk, maar what the heck zijn synaptische functies? Synapsen zijn de plaatsen waar de overdracht van elektronische signalen plaatsvindt tussen verschillende hersencellen. Minder synapsen betekent minder grijze massa, dus je hersenen worden fysiek kleiner wanneer je leidt aan burn-out…
Een definitie van burn-out
Een burn-out is dus geen lachertje, maar wat is het nu precies? Het team van de KU Leuven dat de BAT ontwikkelde, heeft vijf kernsymptomen genoteerd ter definitie van burn-out:
- Fysieke en psychologische uitputting;
- Cognitief controleverlies;
- Emotioneel controleverlies;
- Mentale distantie;
- Somber humeur.
Oorzaken van burn-out
De oorzaken kunnen op vele vlakken gevonden worden. We kunnen hierbij extern (werkomgeving, sociaal netwerk, …) als intern (perfectionisme, subassertieve communicator, …) kijken. Dokter Paul Koeck schrijft dat burn-out ontstaat wanneer je niet goed op een situatie reageert die je veel stress bezorgt. Luk Dewulf, specialist in talenten, ziet burn-out vooral ontstaan door relationele problematieken. Carole Dweck indachtig hoor je ook wel eens “de fixed mindset” als mogelijke boosdoener genoemd worden en laat ons zeker ook niet de impact van context en timing vergeten.
Wat je bij burn-out oorzaken ook altijd ziet: hoe langer de duurtijd van “de druk” (maakt niet uit wie of wat die veroorzaakt), hoe groter het risico om burned out te raken. Verblind voor onze kleine stresssignalen hebben mensen vaak de indruk dat ze een burn-out hebben opgelopen van vandaag op morgen, maar dat klopt echt niet.
Helaas is de rookdetector van een burn-out, de brown-out, nog veel te weinig gekend en zolang die fase ongemerkt voorbij gaat, zal burn-out nog te vaak blijven binnensluipen als een dief in de nacht.
- Wil je nog veel meer te weten komen over stress, burn-out en veerkracht? We hebben heel wat tips en blogartikels erover geschreven.
- Wil je als leidinggevende of HR verantwoordelijke inzicht krijgen in het fenomeen van stressgerelateerde aandoeningen zoals burn-out? Dan verwijzen we graag naar ons aanbod voor stress en burn-out preventie.
- Je kan trouwens regelmatig online opleidingen in open aanbod volgen, waaronder “stress en burn-out voorkomen”.
